Gerard & Irene |
Amerika |
Ruta Maya
| mm |
| mm |
| mm |
| mm |
| mm |
|
Rondreis Mexico / Guatemala Dinsdag 9 juli Amsterdam > Cancun Woensdag 10 juli Cancun > Merida.
Onze gids “kept us moving” zodat we veel te horen kregen. Schele maagden die zo stoned als een garnaal en verzwaard met versierselen in een Cenote werd afgezonken om regen af te dwingen. Niet scheel geboren maar scheel gemaakt met een balletje op de neus omdat scheel zijn een schoonheidsideaal was.
Chitzen Itza betekent: aan de bron van het volk. De stad bezat een gebied rijk aan natuurlijke bronnen (Cenotes) en grotten die toegang gaven tot onderaardse waterbronnen. Deze bronnen waren van levensbelang op de rivierloze kalkstenen grond. Chitzen Itza is bekend om zijn massieve architectuur en goed behouden bouwwerken. Het ligt op een plateau van 15 vierkante kilometer en is het grootste en beste gerestaureerde archeologisch grondgebied in Mexico. Meer dan 700 jaar was dit het heilige centrum van de Maya’s en later in de 11e en 12e eeuw het politieke en religieuze centrum van een oplevend Maya rijk onder Tolteekse overheersing. In Merida stond het hotel voor ons klaar inclusief zwembad.
Donderdag 11 juli Merida > Uxmal Uxmal werd gebouwd in Puuc- en Chenesstijl en vooral bekend om de kwaliteit van de mozaïekdecoraties. Omdat dit gebied erg droog was nam de regengod Chac hier een belangrijke plaats in. Zijn afbeelding was vaak te zien. De gids begon zijn rondleiding bij de Cenote. Deze was van levensbelang voor de Maya's. Het was kunstmatig aangelegd als
Het huis van de gouverneur bezat een prachtige hoofdingang, rijk versierd met reliëfs. De hoofdbedekking van de regent waren quetzalveren en zijn zetel met de dubbelkoppige Jaguar We hadden een goede rondleiding door een rustige, duidelijke gids. Hierna begonnen we aan onze trip naar Palenque. Het landschap veranderde onderweg van hellingen met lage bomen en struiken, in een vlak gebied met weilanden. We ontdekten voor het eerst wat veeteelt. Daarna reden we een deel langs de kust, de Golf van Mexico. Het water zag er uitnodigend uit. Jammer dat er vorig jaar een deel van de kust weggeslagen is.
Daarna nog even de bus in voor het laatste deel van de reis. Onderweg genoten van het gezicht op de rijstvelden in dit waterrijke gebied van de Chable.
vrijdag 12 juli Palenque
Was die Waldeck nu zo'n fantast om al tekenend het gebied te verkennen en te ervaren dat er overeenkomst is met de Egyptenaren en zelfs met Atlantis? Waarom zou dit geen rest kunnen zijn van de delen die niet op de bodem van de Atlantische Oceaan liggen? Wat de Egyptenaren betreft, zij hadden een zonnecultus evenals de Maya's. Het volk stond onder leiding van de priesters, ze hingen als het ware aan de priester in eerbied. Er zijn veel overeenkomsten; hun piramides, hun voorliefdes voor het getal 4, hun dieren als Goden, hun kosmologie, hun astrologie.
Palenque is een sterrenstad in de Mayawereld. Het ontwikkelde zich gedurende de 1e duizend jaren na Christus. In Palenque hadden we toegang tot twee tegengestelde bronnen van kennis om een Maya-stad te bestuderen, archeologisch en epigrafisch (studie van het schrift). Beiden onmisbaar om te komen tot een integraal begrip van deze cultuur. Palenque toonde karakteristieken die ook in andere Maya-steden gevonden zijn. Typisch echter voor Palenque was de overvloed van gemodelleerd stucco ornament op pilaren, friezen en dakkammen. Zij toonden verschillende scènes met een historische, religieuze of rituele achtergrond. De tempel van de inscripties toonde op krachtige wijze het geloof van de koning en zijn volk. Deze tempel was in elk detail voorbestemd als tombe van een machtig heerser. Een groot, wit Maya hoofd sierde het plein aan de ingang van de stad. We zijn door de straatjes van Palenque gewandeld, wat inkopen gedaan, geld aangevuld en laat in de middag geluierd bij het zwembad. Zaterdag 13 juli Palenque > San Cristobal de las Casas
Deze watervallen waren erg intrek bij toeristen en de lokale bevolking. Vele souvenirkraampjes stonden aan de ingang en niet te vergeten kleine eethuisjes waar we ’s middags de lunch gebruikt hebben. We zochten een plekje om te zitten; ook waar we gemakkelijk het water in konden. De prachtige blauwgroene kleuren van deze waterval, schitterden in de ochtendzon. Heerlijk gezwommen, dat was plezieriger dan langs de kant zitten. Volwassen en ook kinderen kwamen voorbij met koopwaar en als we fruit aten, aten de kinderen mee, die stonden ons dan zo zielig aan te kijken. Na de lunch vertrokken we weer en om 18.30 uur kwamen we aan in San Cristobal. Op de hoek van de Zocalo en de straat waar hotel San Martin lag, stopte onze bus. We moesten lopend naar ons hotel omdat deze straat eenrichtingsverkeer was. Onze kamers lagen aan een galerij, een open binnenplaats met planten en vogels in kooien. Na de briefing van Marijke liepen we de stad in op zoek naar een geschikt restaurantje. We vonden een aardig restaurantje aan een zijstraat van de Zocalo, waar we zalige Margarita’s gedronken hebben en het eten was ook uitstekend.
Zondag 14 juli San Cristobal > Zinacatan > Chamula De knalpotjes, zo geheten schietgebedjes, werden door de Indianen om 5.00 uur de lucht ingeschoten., dus we waren ook weer vroeg wakker met een licht gevoel in ons hoofd. Deze bus werd bediend door een piloot en een co-piloot gadegeslagen door de eigenaar van de bus. In Nederland zou vanwege de loonhoogte en sociale lasten zo’n rit onherroepelijk tot grote verliezen leiden maar gelukkig niet in Mexico. Bij het invoegen en parkeren ging de co-chauffeur naar buiten om onophoudelijk op de bus te bonken totdat de goede positie was bereikt. Intussen waren we wat dit betrof al meer gewend doordat we met bussen gereden hebben waarvan de deuren met touwen werden gesloten en de co-chauffeur bij regenval de wasem van de voorruit moest vegen omdat elke vorm van ventilatie ontbrak. Sommigen van de groep voelden ook de veren van de zitting in hun achterwerk prikken.
Zinacatan was kleurrijk en vrolijk. De Indianen van ieder dorp bepalen hun eigen kleurrijke klederdracht en zij bevolken dagelijks de markt en het kerkplein. Fruit, groenten, kleren waaronder prachtige huipiles werden aan de man gebracht. Ook voor ons als toerist was veel te koop. De kerk die we bezochten deed een beetje chaotisch aan. De mis was net afgelopen, veel Indianen kwamen binnen, sloegen een kruis en liepen weer naar buiten. Een drie- mansorkest bracht passende muziek ten gehore. Achter in de kerk konden wij alles goed bekijken.
Meteen stonden er kinderen die kleine kleibeestjes verkochten. Jannie en ik hebben aardig zitten onderhandelen met als eindresultaat een enorme zak van die beestjes. Geweldig om uit te delen thuis. Het ritueel in de kerk was indrukwekkend. De families zaten om een grote hoeveelheid kaarsen gegroepeerd. Daarna werd er een kip geofferd. Duidelijk was te zien dat het Katholicisme samen ging met oude Indiaanse rituelen. ’s Middags hebben we San Cristobal “onveilig” gemaakt. Genoten van alle activiteiten die om ons heen gebeurde. Lekker koffie gedronken achterin de boekhandel en lekker gegeten bij Madre Tierra. San Cristobal de las Casas ligt in de deelstaat Chiapas. Een groot deel van de bevolking bestaat uit Tzotzil Maya die dagelijks hun waar op de markt rondom de kerk verkopen. Het Bolom centrum is een mix van museum, bibliotheek, fotografisch archief en een 2e huis voor de Lacandon Indianen. Dit centrum werd gesticht door Frans Blom, een Deense onderzoeker en zijn vrouw. Zij wijdden hun leven aan de studie van en hulp aan de inwoners van Chiapas. Zij hebben in het bijzonder de Lacandon Indianen behoed voor uitsterven. Maandag 15 juli Sumidero Canyon
Er waren 2 boten voor ons beschikbaar. De trip was 35 kilometer lang en daar scheurden we over het water langs prachtige watervallen, gieren, krokodillen.
Hele stukken van de canyon was bezaaid met waterhyacinten en bij diverse grotten lagen we stil of voeren we naar binnen. Er was zelfs een Mariagrot op 1000 meter hoogte te zien. Terug bij het hotel hadden we een uurtje vrijaf en daarna brachten we een bezoek bij Sergio Castro, hij had een unieke collectie kleding van diverse Indianenstammen. Hij liet ons een diaserie zien en zijn verhalen waren erg boeiend. We zagen waar Sergio zich voor inzette; o.a. het verzorgen van brandwonden bij de Indianen, verbeteren van landbouwtechnieken, bouw van scholen etc. De meegebrachte spullen zullen bij Sergio zeker goed gebruikt kunnen worden. Het bezoek aan hem was zeer de moeite waard. Dinsdag 16 juli San Cristobal > Quetzaltenango
De natuur met deze Indianen was een lust voor het oog. Onze chauffeur stopte in een dorpje San Andres Xécul, vlak voor Quetzaltenango. Hier moesten we van hem een heel uitbundig kerkje bekijken. Prachtig geel geschilderd kerkje, met vrolijke beelden en muurschilderingen.
Half uurtje later kwamen we bij ons pension Bonifaz aan. Wij kregen een redelijke kamer. Marjan en haar echtgenoot hadden een deur die met kranten dicht geplakt was. We hebben vreselijk gelachen, maar het was niet anders.
In de Prensa Libre, zoals de krant in deze streek heette, werd op16 juli melding gedaan van een vliegtuigongeluk in Eindhoven. Wat is de wereld dan klein!!!
In ons pension serveerde men een enorm ontbijt, was gemakkelijk want om 9,00 uur vertrokken we naar het 1e dorp. De steil verharde zandweg bleek tot veler verbazing beter te zijn dan de z.g. hoofdwegen. In Momostenango bezochten we eerst een textielfabriekje met winkel en de aankopen werden snel gedaan. Onderweg zagen we een enorme rij mensen staan. Marijke legde uit dat deze mensen in de rij stonden voor “gasmuntjes”. De markt was wederom kleurrijk en gezellig druk en weer aankopen die de bus in werden gestouwd.
Buiten een wandeling in de regen en over modderige straten was er in Zunil weinig te beleven. Toch sloeg Paul juist daar zijn slag. Hij kocht een prachtige geweven tas die hij thuis zou gebruiken voor het halen van brood.
Terug in Quetzaltenango de supermercado ingedoken. We moesten inkopen doen voor de volgende dag. ’s Avonds zijn we met 6 personen gaan eten en afgezakt in een kleine bar. Donderdag 18 juli Quetzaltenango > Panajachel aan het meer van Atitlan Na ongeveer 1 uur lopen (inmiddels was het droog) werd gestopt voor het ontbijt. Broederlijk zaten we op de stoep van de kerk ons eten te verdelen en te delen. De slagzin op het kruis “500 jaar evangelisatie” brachten wij hier in praltijk. Doorlopen!! De bevolking onderweg was erg vriendelijk maar het leek wel alsof de “tam tam” onze komst aankondigde. Marijke wilde graag iets aan onze opvoeding doen en liet ons een schooltje bezoeken. Dolle pret aan 2 kanten! Zowel het snoepjes uitdelen van Paul en Irene als de verrekijker van Bram zorgden voor veel plezier. Ook bezochten we nog 2 weverijtjes. Wij liepen met een man of 4 verkeerd. Kwamen in een ander dorp aan en namen de locale bus naar Totonicapan. Dat was een bijzondere ervaring.
Atitlan betekent “plaats met veel water”. De omgeving van het meer is prachtig, evenals de flora en fauna en het rijke traditionele leven van de Indiaanse dorpsbewoners die aan de oever wonen. Drie vulkanen liggen aan de zuidelijke oever, terwijl de noordelijke oever wordt omringd door gebergte van circa 1000 meter hoog. Het meer is 1000 jaar geleden ontstaan doordat erupties van vulkanen ervoor zorgden dat de rivierdalen werden afgesloten. Panajachel is een aan het meer gelegen toeristenplaatsje. Vanwege de vele toeristen en buitenlanders wordt Panajachel ook wel Gringotenango genoemd. Vrijdag 19 juli Solala
De mannen droegen een rijk geborduurd overhemd, een rode broek tot net onder de knieën, schoenen met hakken en een vierkante neus, daarboven een wollen jasje en op het hoofd een cowboy hoed. Het was werkelijk schitterend en enorm genieten van deze markt. We kochten goed in, jasjes, riemen, huipiles etc. Tegen dat we terug naar de bus moesten een locaal café opgezocht waar we een pilsje dronken en van de bazin ananas als borrelhapje erbij kregen. In de middag waaierden we allemaal uit. Wij moesten geld halen, dus liepen we via de Avenue Santander naar het dorp. We genoten van alle prachtige kleuren waarin de Indianen zich hadden gehuld. ’s Avonds naar Casablanca, leuk eethuisje, maar ook hier viel het licht uit. Ger en Pia hadden hetzelfde idee. Weer was het een bijzondere dag, op naar morgen. Zaterdag 20 juli Meer van Atitlan
Ook kwamen we nog langs het winkeltje van Irene. Nog snel even water gekocht en op weg naar de boot voor het volgende dorpje Santiago Atitlan. We zaten op de voorplecht en het dorpje kwam langzaam naderbij, een schitterend gezicht. We troffen hem uiteindelijk aan in een rokerig schuurtje dat versierd was met alle mogelijke gekleurde slingers. Maximon zelf was een westers uitziende romp met veel cowboy hoeden op elkaar gestapeld op zijn hoofd, behangen met stropdassen waartussen we geld konden steken en hij had een grote sigaar in zijn mond. Af en toe kreeg hij een borrel gevoerd. We treffen het net dat hij bij een zieke man de kwade geest eruit bande. Zo werd er nog wat meer gerommeld en uiteindelijk liepen we weer richting boot op weg gingen we toen naar San Antonio Palopo. De kleding van de Indianen was hier heel anders, wat meer blauw. De bevolking was erg agressief zelfs de kinderen deden hieraan mee. Uiteindelijk terug naar het startpunt Panajachel waar Jannie en Paul een minder aangename verassing te wachten stond. Karin was opgenomen in een ziekenhuis omdat de zwangerschap niet meer goed verliep. Door onzekerheid over de situatie kwamen er toch enkele traantjes tevoorschijn. Wij lieten roomservice langs gaan met een lekker wijntje om ze zo een beetje op te beuren. Zondag 21 juli Panajachel > Antigua De naam Chichicastenango betekent “plaats van brandende bladeren”. De Indianen noemde de stad Chuvilla. Chichi ligt op een hoogte van 2250 meter in het hoogland in het departement van Quiché en telde ongeveer 8.000 inwoners. Deze behoren bijna allemaal tot het Quiché-volk, de zuiverste nazaten van de Maya’s ten tijde van de Conquista, de belangrijkste bevolkingsgroep van Guatemala. Door de geïsoleerde ligging van Chichi, midden in het hooggebergte hebben de Quiché’s hier sinds de komst van de Spanjaarden een vrij autonome ontwikkeling kunnen doormaken. Allerlei “heidense” riten en tradities troffen we er nu ook aan. De stad was met haar spierwitte huizen, de met kasseien bedekte straten en de in kleurrijke jurken en broeken gestoken inwoners bijzonder fotogeniek.
In El Calvario bevond zich een Christusbeeld in een glazen kist; hier vonden overigens dezelfde rituelen plaats als in de San Tomas kerk. Binnen konden we genieten van een prachtig, barok interieur en van het enthousiasme van de devote Indiaanse gelovigen
Pascual Abaj of Turkaj is een stenen beeld van een vruchtbaarheidsgod dat op een heuveltop staat, 2 km buiten de stad. De beelden vullen de heiligen aan als vertegenwoordigers van natuurlijke krachten die de wereld regeren. Het heiligdom zelf, een stenen figuur, die omgeven wordt door wierookbranders, was weinig indrukwekkend. Na een ochtend waarin wederom resp. verzadigingsniveaus voor wat betrof kleur, geur en geluid waren overschreden, reden we vervolgens naar Antigua, eens de hoofdstad van Guatemala. Maandag 22 juli Antigua
Onze eerste indruk was een rustige en voorname stad; welvarend en heel kleurrijk. Toen we het hotel uit kwamen, liepen we al snel tegen de ruïne aan van San Sebastian, waarvan alleen de façade nog overeind stond, versierd met prachtige rozetten. Het Centrale Plein, vierkant zoals overal in de steden, werd omringd door een aantal oude koloniale gebouwen zoals het paleis van de Kapitein Generaal. In de straat daarachter hebben we een mooie zwart jadekopje gekocht. Dinsdag 23 juli Antigua > Flores De Kathedraal met een indrukwekkende façade. Het schip van de Kathedraal werd gerestaureerd en dat kon, zo te zien nog jaren duren. Overal stonden grote houten stutten en stellages maar hier en daar waren toch bogen en gewelven te zien.
De San Francisco kerk was een enorm gebouw, opvallend waren de 2 portalen boven het altaar met in elk een beeld. Het leek alsof de beelden zich tot de menigte konden richten. Maria was aangekleed; wit met blauwe jas, sluier en strooien hoedje. Toch weer de Indiaanse invloeden. Bij de algemene wasplaats, die fraai gesitueerd lag met op de achtergrond de Pacaya waren veel vrouwen bezig met weven; de weefgetouwen waren vast gemaakt aan de bomen. Ook veel souvenirs werden te koop aan geboden. De oude koloniale huizen zijn aan de buitenkant lelijk maar als de ingang open was konden we genieten van prachtige tuinen en architectuur. Geluncht en daarna naar de verhalen geluisterd van degene die de Pacaya beklommen hadden. Alles was goed gegaan, bewaking door 2 machetedragers was achteraf niet nodig geweest. De weg naar boven was erg zwaar geweest maar ze konden boven genieten van een prachtig uitzicht vertelde Leo.
´s Avonds op zoek gegaan naar een eethuisje, we vonden een klein zaakje en werden zeer vriendelijk behandeld. De fles wijn die we besteld hadden was zo leeg en een nieuwe fles moest hij bij de buurman gaan halen. We hadden een heerlijke avond. Woensdag 24 juli Flores De Maya stad Tikal ligt in het hart van het Petèn oerwoud in het noorden van Guatemala en is omstreeks 300 B.C. gebouwd en is de grootste van de klassieke Maya steden. De dakkammen van de tempels steken net even uit boven de dichte jungle. In 1979 werd het door Unesco tot werelderfgoed verklaard.
Paul en Gerard die naar boven geklommen waren, hebben de kammen van de tempels boven het oerwoud kunnen bewonderen. Dat was een machtig gezicht volgens hen, helaas was de klim moeilijk begaanbaar zodat Jannie en ik ervan hebben afgezien. Donderdag 25 juli Flores
Vrijdag 26 juli Flores > Playa del Carmen, Mexico.
De reis door Belize verliep voorspoedig en met een bananen inkoopstop waren we ca. 11.30 uur bij de Mexicaanse grens. Ook hier weer het ceremonie protocollair bij de douane van Belize. Iedereen stuk voor stuk weer uitgeschreven in een van de grote boeken van Belize.
Hier werd overgestapt op een luxe bus en om 14.30 uur vertrokken we zacht zoevend in de airconditioning en met videofilm naar Playa del Carmen. Omstreeks 18.30 uur kwamen we daar aan en werd de bagage in een aantal taxi’s geperst en naar het hotel gebracht. Zaterdag 27 juli Playa del Carmen Zondag 28 juli Tulum Uniek was de ligging van Tulum aan de kust; Tulum betekent dan ook “fort” in de Maya taal. Deze strategisch gelegen stad werd gebouwd ca 1200 A.C door Tolteekse Maya’s. Ook hier veel prachtige indrukken opgedaan en de dag kon niet meer stuk.
Dinsdag 29 juli Playa del Carmen > Cancun > Amsterdam Voor de eerste maal zover weg, alles goed verlopen, genoten van alle mooie, oude culturele opgravingen. Ook genoten van de huidige Maya bevolking. Geweldige reis. Irene |
Om kwart voor acht begon de tocht. Al snel kwamen we bij de Cenote, X'keken, een grote onderaardse bron waar stalagmieten en luchtwortels zo’n gewijde sfeer opriepen dat het zwemmen werd afgelast. Enkele vissers dachten daar anders over want de schemerzalm spartelde er in het half duister lustig op los.
Ku-Kul-Kan had ook nog een andere naam, die ik helemaal niet kon onthouden, maar onze gids vertelde “only guessing” het verhaal dat het mogelijk een Viking geweest was zodat hij nu als Erik de Noorman in het geheugen gegrift zal blijven. Bij de Caracol, slakkenhuis, werd een astronomisch exposé gegeven, toegelicht met tekeningen over de kunde van de Maya’s (“they were smart people”) als het ging om de Poolster, het Zuiderkruis en de Zonnestanden bij de seizoenswisselingen.
’s Avonds lekker gegeten op het park Hidalgo met lokale muziekale begeleiding. Tevens een tequila ritueel ondergaan. De ober dwong ons een tequila ad fundum leeg te drinken. Vervolgens werd je hoofd door elkaar gerammeld onder het uitspreken van iets dat in het Nederlands zoiets moet zijn als “de tequila in de kop schudden we nog eens lekker op”. Je hoofd noemden ze daarbij een kalebas. Ik vroeg me af of je dat mag vertalen met “kersenpit”.
De piramide van de magiër was door zijn afmetingen indrukwekkend. De diverse bouwfases waren herkenbaar in de verschillende bouwstijlen. Het nonnenklooster dankt zijn naam aan de Spaanse wereldheersers. Voor de Maya's was het waarschijnlijk een plaats van bezinning en verdieping. Op de gevels waren prachtige reliëfs aanwezig. Hierin zit erg veel symboliek. De voorgevel van de westvleugel zag er schitterend uit met versieringen van de Chac-maskers, de in elkaar gevlochten slangen, geometrische patronen en bloemmotieven. De troon met baldakijn gaf een extra accent aan de hoofdingang. Het huis van de schildpadden dankt zijn naam aan de versieringen van de gevel met schildpadden. Zij staan symbool voor het contact van de Maya's met de aarde.
De lunchstop aan de kust was heel welkom. Gastvrije mensen die een prima lunch serveerden met enorme vissen uit de zee, verser kon het niet.
Palenque is de heilige plek waar men tot inkeer kan komen, waar men kan zijn en verblijven. De kleinere tempels tussen de piramide van de inscripties en het paleis nodigen je ertoe
Voordat de Baobab groep arriveerde vertrokken wij naar Aqua Azul. Het landschap werd wijder. We passeerden diverse dorpjes en gehuchten waar armoedige hutjes stonden.
De kleur blauw overheerste in het dorpje Chamula, het marktplein en omgeving waren vies maar desalniettemin zochten wij een zitplaats en bestelden iets te drinken.
De rit naar Rio Grijalva ook genaamd Rio Grande de Chiapas was prachtig en hoe dichter we bij ons einddoel kwamen hoe warmer het werd. Bij aankomst een plaspauze en koffie.
Een prachtige hangbrug heeft het leven van veel maya’s verbeterd. Zij kregen zo een kortere route naar de andere kant van de rivier. Het wiebelde wel ontzettend. De bevolking was erg vriendelijk en langs de bergpaden en wegen liepen groepjes Indianen in prachtige klederdrachten. De kinderen hingen in kleurige doeken op de rug van hun moeder of zusje.
Quetzaltenango betekent; “plaats van de Quetzal”. Het is de 2e grote stad van Guatemala en het middelpunt van het hoogland. De bevolking bestaat ui 50% inheems; men spreekt Quiché en Spaans. De ligging van deze stad is prachtig te midden van in cultuur gebrachte hellingen en aan de voet van de kegel van de Santa Maria vulkaan. Deze stad bezit een van de aantrekkelijkste pleinen van Guatemala. De neo-klassieke architectuur, die uit het begin van de eeuw behouden bleef, geeft de stad een bijzondere allure. De kathedraal, gemeentehuis en het Casa de Cultura de Occidente zijn daar voorbeelden van. De Indiaanse bevolking is verdeeld in 5 aparte klassen met een opvallend verschil in de huipiles van iedere klasse. De hoogste klasse draagt meer heidense symbolen, waarvan de drager de betekenis kent.
Hierna op weg naar San Martin Sacatepéquez. De rit die volgde ging zeer moeizaam, alle lof voor Carlos, onze chauffeur, die zich uit de meest idiote situaties wist te redden. In San Martin werkte de dorpsgong voortreffelijk. Voordat we de bus uit waren werden we al omringd door een aantal actieve dames. Zij verkochten huipiles, kettingen, sjaals, doeken, kralen teveel om op te noemen. De kerstening in dit Indiaanse dorp bleek van vele kanten gekomen te zijn, er waren maar liefst 5 geloofsrichtingen vertegenwoordigd. Voor het voortbestaan van deze Indianen is het te hopen dat de gezamenlijke traditie belangrijker is dan het “geloof”. Tijdens onze wandeling door dit dorp was Marjan door de vrouwen aangekleed als een Indiaanse. 
Om 17.00 uur aankomst in Panajachel, hotel Cacique Inn, een aangename verrassing in tropische plantengroei. Iedereen kwam bijeen om onder het genot van een drankje te horen wat Marijke voor ons in petto had.
Het was een défilé van prachtige kleuren; de huipiles waren geweven en versierd met borduurwerk in verschillende tinten rood. Rood was de dominerende kleur, maar er werd ook groen, geel, blauw en roze gebruikt. Deze huipiles werden gebruikt voor van alles; om de baby in te wikkelen, om zich te beschermen tegen de zon, om eten in te pakken etc.
Via de hoofdstraat kwamen we bij de markt waar alleen groenten en huishoudelijke artikelen
Op de trappen van de San Tomas kerk (1540) werden voorbereidingen getroffen voor offers d.m.v. wierookbranden. In de kerk zelf vonden ceremonies plaats met kaarsen, drank en eieren onder leiding van een Brujo, een bemiddelaar tussen de Goden en het individu.
We logeerden in een prachtig hotel, wel wat verder weg van het centrum, en de aanbeveling was een taxi te nemen of met een vier tot zestal mensen te lopen. Ons hotel was ook behoorlijk vergrendeld maar achter de donkere poort lag een prachtige tuin met een piepklein zwembadje waaromheen onze kamers waren gegroepeerd.
De ruïne van Santa Clara was het bezichtigen zeer de moeite waard, dit moet vroeger een enorm klooster geweest zijn. De tuinen werden goed onderhouden en het was er heerlijk rustig. De oude keuken stond nog grotendeels overeind. 
Met bus op weg nu naar Guatemala Stad waar we een vliegtuig namen naar Flores.
De tempels van de Maskers en de grote Jaguar waren schitterend, deze lagen beiden op het grote plein. Sommigen stèles voor de tempels waren behoorlijk geërodeerd. De vegetatie in het oerwoud was prachtig, de geur om niet te vergeten en de oerwoudgeluiden waren vaak heel indringend. We hebben weinig dieren gezien, een aapje hoog boven in de bomen dat ons, zoals het voelde, voor de gek hield. Diverse vogels gezien, maar geen Toekan. 
Vandaag hadden we een vrije dag, maar deze zal altijd heel bijzonder blijven. Jannie en Paul ontvingen een fax met de mededeling dat zij een kleindochter rijker waren. Tyrza was 2 maanden te vroeg ter wereld gekomen, daar hadden zij absoluut niet mee gerekend.
De geroemde open grenzen en soepele formaliteiten van Belize hielden in dat iedereen, stuk voor stuk met zijn/haar paspoort langs een douanebeambte moest en zorgvuldig met de hand werd ingeschreven in het grote boek. Daarna werd een transit stempel in het paspoort gezet. Nou dat viel mee, op naar Mexico. Stop, eerst nog de bus ‘zorgvuldig’ ontsmetten. Daarna nog een controle van de handbagage op fruit en andere etenswaar vol gevaarlijke ziektekiemen. Natuurlijk kwam er ondanks duidelijke instructies nog het nodige fruit tevoorschijn. Afijn had die man het gevoel dat hij het niet voor niets stond te doen.
Daarna was het tijd voor de grote truc met het stoplicht. Een soort Russische roulette waarbij iedereen op de knop moest drukken en je afgezonderd werd als het licht op rood sprong.
Marijke had vandaag een bus voor ons geregeld. We reden naar Tulum, de enige Maya stad aan de zee. Voordat wij de site binnen liepen was er een voorstelling uit de Maya cultuur van .... bungeejumpen! Prachtig om te zien. Een Indiaan klom in een hoge mast en ging boven op de paal zitten. Hij bespeelde een instrumentje. Vier andere Indianen klommen ook naar boven en zette zich vast middels een touw om hun voet, dit touw was verbonden aan 
Maandag 28 juli Playa del Carmen.