Azië  

Tibet

 

mm

Europa

mm
mm
mm
mm

 

 

      Hoogtepunten

   
september 2004

Nepal

StupaKathmandu

Deze bijzondere reis beginnen we in Kathmandu. Voor ons bekend terrein vanwege de India Nepal reis. We hebben dan ook niet gekozen voor de bekende bezienswaardigheden maar een wonderlijke route gevolgd uit de Trottergids. Deze wandeling bracht ons inderdaad op bijzondere plekken.

Vanwege de summiere omschrijving was het steeds een verrassing waar we terecht kwamen. Kleine pleintjes met bijzondere dingen zoals een mini stupa of een eeuwenoud tempeltje.


Tibet (China)

PotalaLhasa

Dit is natuurlijk hét startpunt voor de reis door Tibet. Dominant in de stad is nog steeds het Potala-paleis. Al doen de Chinezen er alles aan om de originele Tibetaanse cultuur onder te sneeuwen met troosteloze Chinese blokkendozen. Al dan niet voorzien van glasgevels.

Ondanks dat het Potala-paleis maar gedeeltelijk te bezichtigen is en de Chinezen het formeel hebben omgebouwd van spiritueel centrum naar staatsmuseum, krijg je toch wel een goed idee hoe het geweest moet zijn in de tijd dat de Dalai Lama hier het bewind voerde. Natuurlijk ook door de beelden uit de film “7 years in Tibet”. Daar er binnen niet gefilmd of gefotografeerd mag worden kunnen we weinig van het interieur laten zien.

Heel anders is de Barkhor met de Jokhang-tempel. Deze tempel uit de 7e eeuw is hét spirituele centrum van Tibet voor de pelgrims. Hier heerst nog de pure Tibetaanse levensstijl en cultuur. Het is fascinerend om al die karakteristieke mensen de kora te zien lopen met hun gebedsmolens. Daarnaast de prostinerende pelgrims voor de ingang van de Jokhang. Binnen in de tempel is het aardedonker en moet je aanschuifelen. Boven op het dak heb je echter een mooi zicht op de fraaie balkconstructies van de daken en de vergulde ornamenten.

Heel bijzonder is het om een wandeling te maken door de steegjes en pleintjes van de Barkhor. Je komt de meest verassende tempeltjes, poorten, binnenplaatsjes en mensen tegen. Hier kun je je nog echt in het Tibet van vóór de Chinese inval wanen.

Sera / Drepung
Het Sera-klooster ligt aan de stadsgrens van Lhasa. Het verkreeg grote bekendheid door zijn tantrische leer. Bezienswaardig zijn vooral de debatterende monniken. Op het debatteerplein bereiden de monniken zich voor op hun examens. De één zit in kleermakerszit en de ander staat voor hem en zet zijn argumenten kracht bij met een klap in zijn handen.
Fraai zijn verder de verschillende rotsschilderingen.


Monniken Drepung Het Drepung-klooster was het grootste en rijkste klooster van Tibet. Het werd gesticht in 1416. In de tijd dat het Potala-paleis gebouwd werd resideerde de Dalai Lama hier.
Na de Chinese inval is de helft van de monniken gevlucht samen met de hoog geplaatste Lama’s en de Dalai lama.


Samye
We vertrekken uit Lhasa voor een tweedaags bezoek aan het Samye-klooster. Onderweg ontmoeten we een aantal vissers aan de oever van de Yarlung rivier. Zij gebruiken bootjes die gemaakt zijn van yak huiden. Er wordt gevist met fijnmazige netten.
Zelf gaan we ook in een platboot een eind de rivier op om aan de overkant het Samye-klooster te bereiken.

Dit is het eerste klooster van Tibet en werd in 779 gesticht. Het klooster is gebouwd in de vorm van een Mandala. Bijzonder zijn de oude muurschilderingen in de binnen-kora van de tempel. Een stevige wandeling naar de top van de naast gelegen berg levert een prachtig uitzicht op de omgeving en het klooster op.
Een bijzondere ervaring was ook hier weer de dienst van de monniken waarbij aaneensluitend mantra’s worden opgezegd, onderbroken door “muziek” op de trommels, bellen, korte en lange hoorns.
Interessant waren de ontmoetingen met de pelgrims in de kloosterkantine. Vooral de vrouwen zijn erg nieuwsgierig naar onze westerse zaken.
We hebben hier overnacht met tamelijk primaire voorzieningen. Centraal “chinees” toilet en pomp met waskom. Maar dat zou niet de laatste keer zijn.

SakyamuniYumbalagang
Op de terugweg hebben we eerst de Yumbalagang bezocht. Dit heet het oudste gebouw van Tibet te zijn, althans in zijn oorspronkelijke vorm. Het is al vele malen verbouwd en gerestaureerd.


Tandruk

In de Tandruk-tempel is een bijzonder fraaie maskercollectie te zien. Het doet nogal carnavalesk aan. De trots van het klooster is de 500 jaar oude thangka van Tara.
Deze is gemaakt met 30.000 parels. Daarnaast hangt nog een geappliceerde thangka, 1200 jaar oud en deze stelt Sakyamuni voor.


Katsel
Weer vertrekken we uit Lhasa. Nu voor een ronde aan de noord-oost kant.
We stoppen in Katsel een klein klooster waar we weer een gebedsdienst bijwonen.

Als we verder gaan komen we langs een plek waar een aantal nomadententen staan. Uiteraard gaan we die bekijken. Middels onze gids horen we een beetje van de mensen waar ze mee bezig zijn. Trots wordt door de jeugd een yakkalf uit zijn onderkomen getrokken.

Drigung Til
Vanuit de verte zien we al hoog tegen de berghelling ons doel voor vandaag liggen. Het Drigung Til-klooster.
Dit is een klooster van de Roodkapmonniken. Die zijn in de minderheid t.o.v. de Geelkapmonniken. De stichter van de Roodkapmonniken is Rinpochee, waarvan dan ook een fraai altaar in het klooster te bewonderen is.

Sky Burial plekkenHet bijzondere van dit klooster is dat door zijn hoge ligging er z.g. “sky burial”-plekken ingericht konden worden. Er zijn dan ook verschillende families met hun overledene hier naar toe gekomen. Het lichaam is in een soort foetus houding in doeken verpakt. Tijdens een dienst die gehouden wordt door de monniken ligt het lijk centraal op de binnenplaats met de familie en monniken er omheen. We zien wel dat er door de familie behoorlijk betaald moet worden voor de ceremonie en de “sky burial”. Elke monnik krijgt zijn deel en de abt ziet toe dat het voldoende is.
De volgende morgen wordt het lijk naar een van de hoog gelegen plekken gebracht. Hier wordt het door een monnik min of meer gefileerd en aan de roofvogels (gieren) gevoerd. Het is voor ons een nogal luguber idee.
Daar op sensatie beluste toeristen het gebeuren zonodig moesten fotograferen en filmen mogen er geen buitenstaanders meer bij aanwezig zijn. Persoonlijk had ik daar ook niet zo’n behoefte aan.
Ook hier hebben we weer een tamelijk primaire overnachting gehad. Met z’n allen op een slaapzaal. Inclusief snurkers!

Tidrum
De volgende dag naar de Tidrum Nunnery. Hier zie je veel vrouwelijke pelgrims. We hebben leuk contact gehad met vier vrouwen die erg geïnteresseerd waren in de videocamera. Ze nodigde ons uit om een hapje mee te eten. Een klein hapje dan en het vlees laten liggen, want er moet volgens hun maatstaven veel voor betaald worden.
Er zijn hier ook warmwater bronnen. Zoals op veel plaatsen met vulkanische activiteit is ook hier de zwavel goed te ruiken.
De overnachting op deze plek hebben we aan ons voorbij laten gaan. Het was toch iets té primair en vooral smerig. We zijn uitgeweken naar Medro Gongkar, waar onze gids een prima Chinees restaurant wist te vinden.

Ganden KoraGanden
Het Ganden-klooster is in 1409 samen met de Gelupa (Geelkap) kloosterorde gesticht door Tsong Khapa en was uitgegroeid tot een complex met honderden gebouwen.
Tijdens de culturele revolutie is er door de Chinese Rode Garde ontzettend veel vernield. Domweg opgeblazen met dynamiet. Thans wordt er weer veel hersteld. Maar alles onder streng toezicht en restricties van de Chinezen.
Het mooiste van Ganden, dat boven op een berg ligt, is de kora om de bergtop. De uitzichten zijn werkelijk fantastisch.
Zeker met die diep blauwe lucht bij helder weer.


Shogu-pas
Vanuit Lhasa vertrekken we nu voor onze reis over de Tibetaanse hoogvlakte richting Nepal. Daar zullen we een week over doen. Dit vooral vanwege de slechtere wegen en enkele hoge passen (rond de 5000 mtr.) die we over moeten. Maar ook vanwege alle bijzondere plaatsen die we nog gaan bezoeken.
We rijden in 4-weel drive landcruisers. Door allerlei wegwerkzaamheden moeten we onze route nogal verleggen.

Dongu-pas Tot Yangpachen is het nog asfalt maar dan begint de onverharde steenslagweg naar de Shogu-pas op 5300 mtr. De omgeving is prachtig met natuurlijk nog sneeuw op die hoogte. De volgende bult was de Dongu-pas, 4840 mtr. Hierna zouden we een mooie geasfalteerde weg krijgen. Helaas ook hier wegwerkzaamheden. Geen nood onze chauffeur weet een short cut. Die voert ons dwars door het ruige land, rivierbeddingen en piepkleine pittoreske Tibetaanse dorpjes. Al onze botten werden flink opgeschud, maar Tardji, de chauffeur, zit te zingen van plezier.

Gyantse
In Gyantse ligt het Palkor Chöde-klooster. Het is vooral bekend om de Kumbum. Een stupa-tempel. De pagode heeft een zware 4 verdiepingen tellende sokkel. Op elke verdieping zijn rondom kapelletjes gebouwd, die elk een beeld van een andere godheid bevatten. Daarboven is een zuil gebouwd waar op alle vier de zijden het alziend oog van Boeddha, in Nepalese stijl, is afgebeeld.
Verder is nog de Gyantse Dzong te zien. Een fortificatie uit de tijd dat het nog een bloeiende handelsstad was (15e eeuw).
De Tibetaanse wijk is echt de moeite van een wandeling waard.

Naar Shigatse loopt een prima asfaltweg. Onderweg nog gestopt bij een boerderij in originele Tibetaanse stijl. Onder zijn de stallen en schuren. Op de verdieping is het woongedeelte. Het ziet er allemaal best goed uit. Het boerenleven is nog niet zo slecht.

Shigatse
Shigatse is de tweede stad van Tibet. Ook hier heeft de Chinese bouwdrift de oorspronkelijke Tibetaanse wijken bijna verdrongen.
Het Tashilhunpo-klooster is door de Chinezen als klooster ontmanteld in 1960 tijdens de afwezigheid van de 10e Panchen Lama.
De gebouwen zijn nog allemaal in stand gebleven. Daarvan is de Maitreya-kapel bekend vanwege het ruim 26 mtr hoge Boeddhabeeld dat er in onder is gebracht.
Heel speciaal was de Tibetaanse opera die we hier hebben kunnen bijwonen. Er was een of ander festival. Er was veel volk op de been en er werd flink eigen gebrouwen bier (chang) gedronken.


Sakya
Via een bergroute met de schitterende Tropu-pas op 4950 mtr. bereiken we het Sakya-klooster. Dat heeft aan de buitenzijde veel weg van een fort. Waarschijnlijk heeft het vroeger die functie ook wel gedeeltelijk gehad. Men heeft nogal eens ruzie gehad met de Nepalezen in vroegere tijden. De balken van de houten dakconstructies zijn hier ook weer bijzonder mooi.

HimalayaRoute Dingri
Na een overnachting in Lathse gaan we weer een stuk bergroute rijden met enkele flinke passen. De rit door het ruige onherbergzame landschap is heel bijzonder. Onderweg zien we trekkende nomaden met hun yaks, kleine dorpjes, waar we meteen door iedereen omringd worden als we stoppen. Sigaretten zijn erg gewild. Prachtige koppen van Kampa’s en Tibetaanse schonen.
Op de weg van Dingri naar Old Tingri hebben we een goed uitzicht op de Mount Everest. De Himalaya komt steeds dichterbij.
We naderen over de hoogvlakte de laatste pas voor we gaan afdalen naar Zhangmu.
Het uitzicht op de Himalaya is waanzinnig. We stoppen dan ook diverse keren om te genieten van het uitzicht met die geweldige blauwe lucht en niet te vergeten de weldadige overweldigende stilte.
De bergen om ons heen zijn fantastisch als we boven op de Tong-pas, 5120 mtr., zijn.

Zhangmu
Na weer een short cut langs de helling komen we in de Duivelskloof die ons naar Zhangmu aan de grens met Nepal brengt. De chaos in het plaatsje is van originele Chinese omvang. Alle vrachtwagens staan muurvast omdat ze allemaal tegelijk van beide kanten over de smalle brug willen. Uiteindelijk wordt het, zoals altijd, opgelost. Kost alleen een paar uur.


Nepal

De volgende dag worden we direct over de grens in Nepal verrast door een landslide. Daar kan de bus niet overheen. Ook dit vraagt weer wat geregel door de reisleiding en gesjouw met bagage. Maar uiteindelijk belanden we in een bus die ons naar Dhulikel brengt.
Het mooie groene heuvellandschap van Nepal is in schril contrast met de Tibetaanse hoogvlakte.

Dhulikhel
We hebben de pech dat het zeer bewolkt is en dus geen uitzicht op de Himalaya. Dat geluk hadden we wel tijdens ons vorig verblijf hier. Sneu voor de rest van het gezelschap want het is zeer de moeite waard, zeker bij zonsopkomst.


 

© G.M. van Gool